Wat ik leerde over… overzicht en voorspelbaarheid

Bilthoven, 5 juli 2022
Ymkje van der Haar is gedragsdeskundige/orthopedagoog diagnostiek bij Lievegoed. Als zij vertelt dat ze werkt met mensen en kinderen met een verstandelijke beperking, is de reactie vaak: “wat goed van jou!” Terwijl het voor haar juist een groot geluk in haar leven is dat ze met deze mensen en kinderen mag werken. In deze blog deelt ze over de kleine en grote leermomenten in haar werk.

“Ja, maar de dag is toch al hartstikke duidelijk voor hem?” Ja, maar we willen haar niet te afhankelijk maken van structuur.” “Ja, maar hij weet echt wel wat er van hem verwacht wordt.” “Ja, maar hij heeft geen autisme.”
Dit zijn wat van de reacties die regelmatig komen op het advies om een cliënt meer overzicht en voorspelbaarheid te gaan bieden. Er ligt vaak een kern van waarheid in. Er wordt al veel aan verduidelijking gedaan en we willen ook niet dat diegene vast komt te zitten in de structuur. 

Teveel overzicht en onvoorspelbaarheid?

Kan de structuur té vast zijn en de voorspelbaarheid te groot, als je vele verschillende begeleiders in een week ziet? Als je een invaller hebt die je naar bed brengt, die niet kan weten dat jij eerst wil tandenpoetsen en dan een slokje water. Als jouw groepsgenoten door jouw dag heenlopen met hun eigen rugzak. Als je een lichaam hebt dat niet betrouwbaar is. Als de informatie sneller binnenkomt dan jij kan verwerken. Kan er dan teveel overzicht en voorspelbaarheid geboden worden?

De kracht van overzicht

Ik denk bij dit soort gesprekken vaak terug aan toen ik een stuk van de pelgrimsroute naar Santiago de Compostella liep. Ik houd van afwisseling en ben niet zo goed in structuur. Toch gaf al snel het vaste ritme van elke dag en dat ik de gele pijlen kon volgen net zolang tot ik bij de volgende herberg was, rust in mijn hoofd. Ik werd opener voor mijn omgeving en kreeg ruimte voor inspiratie. Na 16 dagen kwam ik in Santiago de Compostella aan en vanaf de Kathedraal waren de pijlen omgeruild voor ontheemde pelgrims. Ook ik liep dagen lang wat verloren rond, op zoek naar gele pijlen.

Levensreis

De vele positieve ervaringen uit de praktijk en mijn eigen tocht, leiden er toe dat ik telkens weer een opening probeer te maken om met elkaar de gele pijlen neer te leggen. Elke dwaling minder door de dag, maakt ruimte voor welbevinden en ontwikkeling. Zodat de levensreis van iedere cliënt zo mooi mogelijk wordt.